پروفایل افت فشار در اطراف چاه تولیدی

پس از گذشت مدت زمانی از تولید، پروفایل فشار در اطراف دهانه چاه به شکل یک مخروط می شود. شکل های زیر از آنالیز عددی یک مدل در نرم افزار سفیر گرفته شده اند:

منبع اطلاعات مورد نیاز برای طراحی چاه آزمایی

برای طراحی یک چاه آزمایی نیاز به جمع آوری اطلاعات متنوعی داریم: زمین شناسی، ژئوفیزیک، پتروفیزیک، حفاری، بهره برداری و تکمیل. معمولاً اطلاعات را به سه دسته تقسیم می کنیم: 1) خواص سنگ 2) خواص سیال 3) داده های مهندسی

به طور کلی، منبع اطلاعات مورد نیاز برای طراحی یک چاه آزمایی شامل موارد زیر است:

Geology/geophysics: reservoir areal extent, pinchouts, faults, dip, layering, reservoir quality, depositional environment

Open and Cased-hole logs: porosity, fluid saturations, contacts

Rock properties: compressibility

Core: permeability, porosity, rock compressibility

Formation Tester: reservoir pressure, temperature, permeability

Fluid properties: viscosity, formation volume factor, compressibility

Production information: cumulative oil, gas, and water. GOR or CGR

Completion configuration: location of gauges, tubing and casing details, perforation depth, packer depth

منبع: این لینک

انباشت اطلاعات

یکی از چالش های اصلی امروز ما این هست که علاقه خاصی به دانستن همه چیز داریم و دوست داریم که مطالب زیادی را بلد باشیم. 

هرچقدر که شما در مورد یک نرم افزار کتاب بخرید و دوره بروید باز هم جای ساعتی تمرین را نخواهد گرفت. به همین دلیل جمع آوری اطلاعات به تنهایی نه تنها هیچ کمکی به ما نمی کند بلکه اعتماد به نفس ما را نیز کاهش می دهد.

بنابراین هیچگاه نباید اجازه بدهیم که انباشت اطلاعات باعث شود که از انجام و به کار بستن تمرینات خودداری کنیم.

تذکر: این مطلب را مدتی پیش با الهام از یک سایتی نوشته بودم ولی متأسفانه الآن منبع را به خاطر نمی آورم.

روش های آنالیز تست ساخت فشار

روش های آنالیز تست ساخت فشار:

1) روش هورنر: نمودار Pws را بر حسب HTR در مختصات نیمه لگاریتمی رسم می کنیم.

2) روش MDH: نمودار Pws را بر حسب dt در مختصات نیمه لگاریتمی رسم می کنیم.

3) روش Agarwal Equivalent-Time: نمودار Pws را بر حسب dte در مختصات نیمه لگاریتمی رسم می کنیم.

تذکر: زمانی از روش MDH استفاده می کنیم که tp خیلی بزرگ تر از dt باشد؛ مثلاً 10 برابر و یا بزرگتر باشد.

تذکر مهم: حداکثر مقدار dte برابر با tp می باشد. پس دقت کنید که اگر از روش زمان معادل استفاده کنید، داده های زمان های انتهایی فشرده می شود و به خوبی در نمودار دیده نمی شود... یعنی ممکن است که شما اثر مرز مخزن را در نمودار زمان معادل نبینید...

چاه آزمایی در چاه های افقی

1) جریان شبه شعاعی اولیه در صفحه عمودی: تراوایی عمودی (kv) محاسبه می گردد.

2) جریان خطی در بین مرزهای بالایی و پایینی: طول موثر چاه (hw) بدست می آید.

3) جریان شعاعی نهایی در صفحه افقی: تراوایی در جهت شعاعی (یا همان تراوایی افقی) محاسبه می شود.

یک دلنوشته

یک تجربه به من نشون داده که هر وقت در مورد اهدافم حرف میزنم (البته نه با دیگران بلکه با خودم) و یا اینکه اون ها رو با جزئیات می نویسم، ناخودآگاه ایده های زیادی در حین حرف زدن به ذهنم میرسه... مثلاً حدود دو سه ماه پیش بود که تصمیم گرفتم یک نرم افزار رو به صورت حرفه ای یاد بگیرم... سریع یک دفترچه برداشتم و به طور ریز به ریز نوشتم که به چه دلیل میخوام این رو یاد بگیرم... اون موقع نمیدونستم که چطوری باید یاد بگیرم ولی هدفم از یاد گرفتنش رو میدونستم... در حین نوشتن اهدافم بودم که مدام ایده هایی به ذهنم می رسید که چطوری باید یاد بگیرم... خیلی موقع ها لازم نیست که شما دقیقاً مشخص کنید که چطوری می خواهید فلان کار رو انجام بدید، صرفاً خودتون رو در مسیر بیندازید و قدم اول رو بردارید... به مرور راهکارها پیدا میشن... فرقی هم نداره که چه کاری باشه، هر کار سختی ممکنه...

من در مدت اندکی اون نرم افزار رو بدون هیچ پیش ذهنیتی استارت زدم و خود به خود منابع و رفرنس های خیلی عالی پیدا میشد، منابعی که حتی تصورش رو هم نمیکردم!!... تنها به اون چیزهایی فکر کنید که می خواهید بدست آورید... شک نکنید که راهکارها خود به خود پیدا میشن... یعنی واقعا اینقدر دنیا کوچیکه که راهکاری برای یادگیری فلان نرم افزار نباشه؟؟!!

منظورم فقط یادگیری نرم افزار نیست، بلکه هر کار دیگه ای... سال دوم ارشد رو خیلی اذیت شدم ولی به اندازه 5 سال تجربه کسب کردم... یه چیزی رو خوب فهمیدم: هر چیزی رو که اکثرا بهم میگن اشتباهه، من مطمئن میشم که درسته... هر مسیری رو که اکثرا دارن میرن، من دیگه نباید برم... 

این روزها کلی از رفقایم در تهران و اهواز و غیره به من پیام میدن که صادق چرا هنوز ایرانی و اپلای نمیکنی، چرا امریه فلان جا نمیری و میخوای فلان جا بری و چندتا تصمیم گیری دیگه... یعنی میخوان ذهنیت خودشون رو بر من هم غالب کنند؛ ولی غافل از اینکه من به حرف های اونها با دقت گوش میدم و بعدش دقیقا مسیر عکس اون چیزی رو که گفتن طی خواهم کرد! روی کسی غیر از خدا نباید حساب باز کنیم... همه بعد از مدتی نارو میزنن و پا پس می کشند...

دیشب هم 10 کار مهمی رو که باید تا پایان سال 96 انجام دهم، لیست کردم و الآن هم دارم با جزئیات می نویسم که هدفم از انجام اونها چی هست، مطمئن هستم راهکارها مجبورن که خودشون رو به من نشون بدهند😉

انواع رژیم های جریانی در یک مخزن بسته

این شکل یک تست کاهش فشار با دبی ثابت را در یک مخزن بسته نشان می دهد. چند نکته که از نمودار بالا می توان بدست آورد:

👈در حالت transient یا unsteady-state، هنوز اثر افت فشار به هیچیک از مرزهای مخزن نرسیده است.

👈در حالت transition یا late transient، اثر افت فشار صرفاً به بعضی از مرزهای مخزن رسیده است. این بازه جریانی جزئی از بازه LTR می باشد.

👈 در حالت شبه پایدار یا pseudo-steady state ، اثر افت فشار به تمام مرزهای مخزن رسیده است و در این حالت است که از مفهوم ضریب شکل (shape factor) استفاده می کنیم.

🚫 دو مفهوم transient و transition را با یکدیگر اشتباه نگیرید.

تذکر: گاهی اوقات PSS را semi-steady state نیز می نامند.

انواع فرم‌های زمان بی‌بعد

سوال یکی از دوستان در مورد زمان بی‌بعد:

❓«سه تا تعریف برای dimensionless time داریم یکی برحسب شعاع چاه یکی برحسب سطح مقطع و یکی بر حسب طول میخواستم ببینم فرق اینها چیه و کجا از کدام باید استفاده بشه؟»

🗝جواب: من حالت‌هایی رو که تا حالا دیده‌ام در عکس زیر نوشتم 👇

با توجه به کاربرد زمان بی‌بعد (مثلاً مخزن گازی، تخلخل دوگانه، شکاف مصنوعی، کانال و ...) رابطه‌های مختلفی برای بیان آن وجود دارد که من تعدادی از آن‌ها را در عکس زیر نوشته‌ام.

تفاوت ضخامت خالص، ضخامت ناخالص و ضخامت مشبک کاری

ضخامتی از مخزن که در تولید سیال مشارکت دارد را ضخامت خالص (Net Thickness) می نامند. از سوی دیگر، ضخامت ناخالص (Gross Thickness) شامل کل ضخامت مخزن می باشد؛ یعنی ممکن است شامل شیل نیز باشد که یک سنگ غیر مخزنی است و در تولید سیال مشارکت ندارد. در چاه آزمایی، ضخامت خالص در جهت عمود بر مرزهای بالایی و پایینی اندازه گیری می شود. در شکل های زیر، حالات مختلف ضخامت خالص مخزن نشان داده شده است:

تفاوت مخزن بی نهایت و بسته

خیلی از اوقات در کتاب ها با دو نوع مخزن زیر مواجه میشیم:

1- مخزن بی نهایت یا infinite-acting reservoir: اگر در آنالیز داده های چاه آزمایی، هنوز اثر افت فشار به مرزهای مخزن نرسیده باشد و در حقیقت هنوز هیچ یک از مرزهای مخزن را رویت نکرده باشیم، آنگاه رفتار مخزن به صورت بی نهایت خواهد بود. معمولاً به دلیل اینکه زمان تست ها کوتاه می باشد، اثر افت فشار زمان کافی برای رسیدن به مرزهای مخزن را نخواهد داشت و ما اثر آن را در نمودارها مشاهده نخواهیم کرد...

نکته: برخی اوقات این مخازن را مخزن نامحدود نیز می نامند.

2- مخزن بسته (closed reservoir): این مخزن با اسامی زیر نیز نامیده می شود: 

bounded reservoir ، finite reservoir ، limited reservoir

در این نوع مخازن، اثر افت فشار به تمام مرزهای مخزن رسیده است (دقت کنید که باید به تمام مرزهای مخزن برسد) و رژیم جریانی شبه پایدار برقرار خواهد شد. در مواردی که مرز بدون جریان داشته باشیم (مثل گسل نفوذناپذیر)، آنگاه جریان شبه پایدار وجود دارد. در این حالت، شاهد تخلیه فشاری خواهیم بود و رابطه افت فشار با زمان به صورت خطی خواهد بود. اگر زمان تست طولانی باشد، و یا مخزن کوچک باشد، اثر افت فشار به مرزهای مخزن می رسد.