سایت شخصی صادق سلمانی

یک نمایه مناسب برای سنجش و مقایسه توانایی پتانسیل تولید چاه‌ها، شاخص بهره‌دهی (Productivity Index-P.I) می‌باشد. این شاخص برابر با نسبت نرخ جریان تولیدی به میزان اختلاف فشار در دهانه چاه درحین تولید می‌باشد. اما با توجه به اینکه طول چاه‌های عمودی، افقی و انحرافی متفاوت خواهد بود به منظور مقایسه صحیح‌تر بین این چاه‌ها می‌بایست از مفهوم شاخص بهره‌دهی ویژه (Specific Productivity Index) استفاده نمود که رابطه آن برای فشارهای بالا به صورت زیر است:

با مقایسه شاخص بهره‌دهی ویژه در چاه‌های عمودی، انحرافی و افقی در شکل زیر مشاهده می‌شود که شاخص بهره‌دهی ویژه در چاه‌های افقی و انحرافی بیشتر از چاه عمودی است که علت آن نیز پایین بودن اختلاف فشار ایجاد شده توسط چاه‌های انحرافی و افقی در مقایسه با چاه عمودی به دلیل مساحت بیشتر بین چاه و مخزن می‌باشد. همچنین مشاهده می‌شود که پس از رسیدن به نقطه شبنم، شاخص بهره‌دهی چاه‌های انحرافی و افقی کمتر کاهش پیدا کرده که دلیل آن نیز اشباع کمتر میعانات تشکیل شده در اطراف این چاه‌ها و در نتیجه ضریب پوسته کمتر می‌باشد.

با توجه به اینکه در بیشتر عمر تولید یک چاه، فشار مخزن زیر فشار نقطه شبنم می‌باشد این نکته که شاخص بهره‌دهی چاه‌های افقی و انحرافی پس از رسیدن به فشار نقطه شبنم کاهش کمتری را نشان می‌دهند، عملکرد بهتر چاه‌های افقی و انحرافی در مقایسه با چاه عمودی را در مخزن گاز میعانی نشان می‌دهد.

منبع: کتاب "مهندسی مخازن گاز میعانی" / تالیف: دکتر وطنی، دکتر صدایی و مهندس شیدایی مهر - صفحه 240