عدم قطعیت: یادگیری مفاهیم کتاب «قوی سیاه»
یکی از زیباییهای چاهآزمایی (Well Test) آن است که با عدم قطعیت (Uncertainty) روبرو هستیم. اصطلاحی به نام non-unique solution نیز بدین معناست که ما جواب یکتا نداریم؛ یعنی به ازای یک ورودی و یک خروجی مشخص، ممکن است بتوانیم چندین مدل مختلف را با دادهها تطبیق دهیم.
به دلیل علاقه زیادی که به مباحث آماری، ریسک، پیشبینی، عدم قطعیت و ... دارم تصمیم گرفتم کتاب قوی سیاه را بخرم و مطالعه کنم. این کتاب یکی از آثار وزین نیسم نیکولاس طالب است که قبلاً هم در این لینک در مورد او نوشتهام. این کتاب در مورد عدم قطعیت است؛ از نظر نویسنده، رویداد نادر مساوی است با عدم قطعیت.
بخشی از قسمت آغازین کتاب:
تقریباً همه چیز در زندگی اجتماعی توسط شوکها و پرشهای نادر اما با اهمیت ایجاد میشود؛ با این وجود تقریباً تمام بررسیهایی که در مورد زندگی اجتماعی صورت گرفته است، روی «نرمال» تمرکز داشته است، مخصوصاً با شیوههای استنتاجی بر پایه ی «منحنی توزیع نرمال» که تقریباً هیچ چیزی به تو نمیگوید. چرا؟ چون توزیع نرمال انحرافهای بزرگ را نادیده میگیرد، از پس آنها بر نمیآید، با این حال باعث میشود با اطمینان فکر کنیم که عدم قطعیت را رام کردهایم.
دنیای ما تحت سیطره امر افراطی، ناشناخته، و بسیار نامحتمل است (نامحتمل بر طبق دانش فعلیمان) - و جالب اینجاست که ما در تمام مدت وقتمان را صرف گپ زدن، تمرکز روی شناختهها، و تکراریها میکنیم. علیرغم پیشرفت و رشد دانش - و شاید اصلاً به خاطر همین پیشرفت و رشد در دانش - آینده بیش از پیش پیش بینی ناپذیر خواهد بود، در حالی که به نظر میرسد هم سرشت انسان و هم علوم اجتماعی دسیسه چیدهاند که این مسأله را از ما مخفی کنند.
در هفتههای آتی تجربههای خودم از مطالعه این کتاب را به اشتراک خواهم گذاشت.